Το Βινύλιο, "το διαχρονικό μέσο αναπαραγωγής ήχου"

Οι παλιότεροι μεγαλώσαμε με το βινύλιο. Τα σημερινά παιδιά δεν ξέρουν καν τι είναι. Γνωρίζουν, όμως, με κάθε λεπτομέρεια πώς να βάλουν στο CD player το CD και το DVD στο αντίστοιχο μηχάνημα. Η όψη και μόνο του πικάπ με τον μαύρο δίσκο, στα μάτια ενός οκτάχρονου, μοιάζει με απαρχαιωμένο παιχνίδι. Όσο για τις λέξεις βραχίονας, κεφαλή, βελόνα και πλατό, ηχούν ίδιες με τα κινέζικα. Συνεπώς, εκείνες οι συζητήσεις και τα σχόλια για το «ποια πλευρά σου αρέσει?» είναι εντελώς ξεχασμένες, όπως είναι για τους περισσότερους οι ωραίοι γυαλιστεροί δίσκοι. Στο κάτω-κάτω, τώρα έχουμε CD, και μιλάμε για track.

Είναι αλήθεια ότι το βινύλιο έγινε πολύ γρήγορα και βίαια παρελθόν, να όμως που όλα δείχνουν πως έχει και μέλλον, ακόμη και στη δική μας εγχώρια βιοτεχνία. Γιατί, αλλιώς, πώς να εξηγηθεί αυτό το ενδιαφέρον φέτος με τα 10/ιντσα, που ήταν η πρώτη μορφή LP σε όλο τον κόσμο, αλλά και τις εκδόσεις σε βινύλιο καινούργιων παραγωγών, όπως ο τελευταίος δίσκος του Νίκου Παπάζογλου και του Σωκράτη Μάλαμα. Το ευχάριστο ξάφνιασμα του «Σταυρού του Νότου» του Θάνου Μικρούτσικου σε αυτό το καλόγουστο πλούσιο κουτί, αλλά και ή επανέκδοση των «Τραγουδιών της αμαρτίας» του Μάνου Χατζιδάκι σε 1.000 αντίτυπα βαρύ βινύλιο, από τα οποία τα 230 κομμάτια εξαφανίστηκαν σε 15 ημέρες. Μέσα σε όλα αυτά, να και η επανέκδοση του «Άξιον Εστί» του Μίκη Θεοδωράκη ένα πλήθος κινηματογραφικού υλικού της Αλίκης Βουγιουκλάκη, του Δ. Παπαμιχαήλ, του Ν. Κούρκουλου, συλλογές με τραγούδια που είπε η Ρένα Βλαχοπούλου, αλλά και δίσκοι 10 ιντσών με τέσσερα από τα δημοφιλέστερα γκρουπ της δεκαετίας του '60: 'The Forminx', 'The Idols', 'The Charms', 'Tammy and the Sounds'. Αν οι τελευταίοι είναι πολύ Pop για τα γούστα σας, υπάρχουν και πιο σκληρά: Παύλος Σιδηρόπουλος, Μουσικές Ταξιαρχίες, Σώκρατες, Δημήτρης Πουλικάκος.

Ηδη η Minos-EMI, η Lyra, η MBI και ο «Σείριος» έκαναν την αρχή, και όπως φαίνεται θα ακολουθήσουν κι άλλοι, αφού το ενδιαφέρον για το βινύλιο έχει αναζωπυρωθεί την τελευταία τριετία. Μην ξεχνάμε, βέβαια, και τους φανατικούς του ραπ, που ποτέ δεν το περιφρόνησαν το «μαύρο φετίχ» (όπως τα παιδιά από το Πέραμα) ενώ στο κέντρο της Αθήνας κάποιοι μερακλήδες συλλέκτες κάνουν τις δικές τους παραγωγές. Ένας από αυτούς, ο Σπύρος Χιώτης, ιδιοκτήτης του δισκοπωλείου «Μικρός ερωτικός» και μανιώδης θαυμαστής της μουσικής Ελλάδας του '60.

Είναι αλήθεια ότι το CD, αν και νεότερο σε ηλικία, έχει περάσει από σαράντα κύματα. Έχει δοξαστεί, αλλά και απαξιωθεί ακόμη και από τις ίδιες τις εταιρείες, που επέτρεψαν να γίνει συνοδευτικό προϊόν, διαφόρων εντύπων, εμπόρευμα στα ράφια των σούπερ μάρκετ, να χάσει δηλαδή τον σεβασμό του αγοραστή, ο οποίος πια μπορεί να το προμηθευτεί οπουδήποτε, χωρίς να το αγοράσει. Ο ψηφιακός δίσκος ξευτέλισε το προϊόν αλλά και «πειρατεύτηκε» εύκολα, εν αντιθέσει με το βινύλιο που είχε να ανταγωνιστεί μεν την κασέτα αλλά όχι σε τέτοια ποσοστά.
Στην απαξίωση του ψηφιακού δίσκου, βοήθησε και μια άλλη νοοτροπία, όταν τη δεκαετία του '80-'90 απαξιώσαμε τον συνθέτη και ρίξαμε το βάρος στον τραγουδιστή και το εξαργυρώσαμε στα τέλη της δεκαετίας του '90 με την αρχή των talent show κ.λπ. Μια παγκόσμια κίνηση, όπου ο τραγουδιστής γίνεται αναλώσιμος.
Στο τοπίο που δημιουργείται, η βιομηχανία αφήνει το βινύλιο να αναπνεύσει. Στη χώρα μας βεβαίως δεν έχουμε εργοστάσια κοπής. Η Columbia με ιστορία από το 1929 στη Ριζούπολη, όπου δημιουργήθηκε το εργοστάσιο παραγωγής δίσκων, έχει να δουλέψει από το 1991 οπότε έβαλε οριστικά λουκέτο. Έτσι, οι εταιρείες μας τυπώνουν στην Αγγλία, στην Τσεχία και λιγότερο στον Καναδά τα 500 ή 1.000 κομμάτια που επιλέγουν για μια κυκλοφορία.

Η νοσταλγία και οι DJ's έσωσαν το βινύλιο. Στα κλαμπ εξακολουθούν να το χρησιμοποιούν. Ένα ζήτημα όμως που κάνει επίκαιρο το θέμα της αναβίωσης του βινυλίου είναι o προσδόκιμος όρος ζωής του CD. Ένας ψηφιακός δίσκος υπολογίζεται ότι έχει όριο ζωής γύρω στα 20 χρόνια. Δεν έχουμε φτάσει ακόμη στο τέλος αυτού του χρόνου για να δούμε την αντοχή του. Ωστόσο, αυτές εμφανίζονται να είναι οι προδιαγραφές του, όπως υποστηρίζουν οι βινυλιάδες. Για πολλούς τίθεται και θέμα ποιότητας, Η ποιότητα βέβαια δεν είναι ένα μετρήσιμο, πράγμα, αλλά ζήτημα αισθητικής. Υπάρχουν ψηφιακά μέσα που πλησιάζουν την ποιότητα του βινυλίου για παράδειγμα το DVD audio. Η πιστότητα στον ήχο δεν είναι μια κλίμακα για να μετρήσεις, είναι θέμα αισθητικής. Δεν είμαι χαϊφιντελάς, όμως νομίζω πως το βινύλιο έχει μεγαλύτερη αμεσότητα. Ακούς την κιθάρα, τα κρουστά, διαφορετικά.