Jack DeJohnette (Τζακ Ντε Τζονέτ)

Το όνομα Jack DeJohnette λέει πολλά, καθώς είναι στο επίκεντρο της σύγχρονης τζαζ εδώ και δεκαετίες. Αναμφίβολα και αδιαμφισβήτητα είναι ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους ντράμερ - σε ένα πάνθεον που περιλαμβάνει μυθικά ονόματα όπως αυτά των Art Blakey, Roy Haynes, Elvin Jones ή Tony Williams. Προέρχεται από το Σικάγο και άρχισε να γίνεται ευρύτερα γνωστός στα μέσα των sixties ως μέλος του τζαζ/ψυχεδελικού κουαρτέτου του Charles Lloyd (στο οποίο έπαιζε και ο Keith Jarrett). Από εκείνη την περίοδο ξεκινάει μια δημιουργική σχέση με τον Jarrett, που κρατάει μέχρι σήμερα. Επίσης, ο DeJohnette ήταν μέλος του ηλεκτρικού γκρουπ του Miles Davis από το 1969 ως το 1972 (από το «Bitches Brew» και μετά). Από τις αρχές των seventies γράφει ιστορία μέσα από δικά του ή συνεργατικά σχήματα όπως οι Gateway, οι Compost, οι Directions, οι New Directions, οι Special Edition κ.ά., όλα κομμάτια του συνόλου της σύγχρονης τζαζικής αισθητικής - και δισκογραφίας. Και βέβαια, από τις αρχές των eighties ο Jack DeJohnette αποτελεί το 1/3 αυτού που όλοι γνωρίζουμε ως Standards Trio του Keith Jarrett (μαζί με τον μπασίστα Gary Peacock), ενώ ένα από τα πιο δημιουργικά του projects τα τελευταία χρόνια ήταν η «αναβίωση» του θρυλικού γκρουπ Lifetime (από τις αρχές των seventies) στη μορφή του Trio Beyond (με τον Larry Goldings στο όργανο και τον John Scofield στην κιθάρα).
Η πιο πρόσφατη συνεργασία του DeJohnette στο διεθνικό ορίζοντα της τζαζ είναι με την εκπληκτική τραγουδίστρια Sibongile Khumalo από τη Νότιο Αφρική, σε ένα project που γνώρισε τεράστια επιτυχία το 2007 στα φεστιβάλ του Λονδίνου και του Montreux, καθώς η Khumalo είναι μία από τις μεγάλες και εντυπωσιακές φωνές της ethnic σκηνής. Αυτό το project (που κινείται στην καρδιά της τζαζ) παρουσιάζεται με το γκρουπ των Jack DeJohnette και Sibongile Khumalo,το οποίο συμπληρώνουν ο Billy Childs στο πιάνο, ο Jerome Harris στο μπάσο,ο Byron Wallen στην τρομπέτα και ο Jason Yarde στο σαξόφωνο.
Τα ντραμς για τον Τζακ Ντε Τζονέτ αποτελούν τον έρωτα της ζωής του. «Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς μουσική και πολύ περισσότερο χωρίς τα ντραμς», «Για μένα πρόκειται για θέμα ζωτικής σημασίας. Κάτι σαν το φαγητό και το νερό. Και ξέρω πως θα παίζω αδιαλείπτως μέχρι το τέλος της ζωής μου. Οσο τα χέρια μου αντέχουν να χτυπούν τα τύμπανα, εγώ θα συνεχίζω» λέει ο ίδιος.

Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι ο (Αμερικανός) Τζακ Ντε Τζονέτ, από τους σημαντικότερους δεξιοτέχνες των κρουστών της παγκόσμιας τζαζ σκηνής, ξεκίνησε παίζοντας πιάνο. «Επειδή προέρχομαι από μουσική οικογένεια, ήμουν κατά κάποιο τρόπο αναγκασμένος να αρχίσω μαθήματα μουσικής από πολύ μικρή ηλικία. Στην αρχή έπαιζα πιάνο. Πώς τελικά πέρασα στα ντραμς; Συνέβη κατά τη διάρκεια μιας σχολικής συναυλίας. Λόγω της έλλειψης ντράμερ έπαιξα εγώ, αφήνοντας το πιάνο σε έναν νεαρότερο μαθητή. Πρόβλημα δημιουργήθηκε μετά. Πλέον ήθελα να παίζω μόνο ντραμς. Ηταν το τέλος μιας σχέσης και η αρχή μιας άλλης -με τα ντραμς- που διαρκεί μέχρι σήμερα».
Δύο ήταν οι καθοριστικές συνεργασίες της καριέρας του. Με τον Τσαρλς Λόιντ και τον Κιθ Τζάρετ. Οχι βέβαια πως δεν ήταν σημαντικό που έπαιξε δίπλα σε μυθικά πρόσωπα της τζαζ σκηνής όπως ο Μάιλς Ντέιβις και ο Μπιλ Εβανς. Ομως, αυτές οι δύο συνεργασίες τον βοήθησαν να εξελιχθεί ως μουσικός. «Η συμμετοχή μου στο κουαρτέτο του Τσαρλς Λόιντ αποτελούσε μια σημαντική περίοδο στην καριέρα μου γιατί είχα την ευκαιρία να πειραματιστώ με τα ντραμς και να έρθω πιο κοντά στην αληθινή τζαζ. Νιώθω τυχερός που τον συνάντησα». Αλλά και για τη συμμετοχή του στο «Keith Jarrett's Standards Trio» μαζί με τον Γκάρι Πίσοκ μόνο θετικά έχει να θυμάται. «Περάσαμε πολύ καλά μαζί, φτάσαμε κάποια στιγμή και στο υψηλότερο δημιουργικό μας επίπεδο. Ευτυχώς ήμασταν αρκετά έξυπνοι ώστε να σταματήσουμε πριν το κοινό αρχίσει να μας βαριέται».
Το σήμα κατατεθέν του Τζακ Ντε Τζονέτ είναι οι αυτοσχεδιασμοί του. «Χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να δημιουργήσω τον προσωπικό μου ήχο», εξηγεί. «Να συνδυάσω τον ακατέργαστο ρυθμό των κρουστών με την κλασική τζαζ. Ο χρόνος, η άσκηση, τα γκρουπ που συμμετείχα, όλα έπαιξαν τον ρόλο τους. Σημαντικό ήταν ότι ποτέ δεν ασχολήθηκα με κάτι άλλο εκτός από την τζαζ».